Numer 15

Filozofia wychowania Wojciecha Chudego nabudowana jest na personalistycznej koncepcji człowieka, która łączy podejście metafizyczne (podkreślając stałość i niezmienność pierwiastków osobowych) z nowożytnym (akcentując podmiotowość i dynamizm osoby), co skutkuje koncepcją człowieka jako będącego i zarazem stającego się osobą w toku całego swego życia. Dynamizm osoby Wojciech Chudy upatruje przede wszystkim w płaszczyźnie moralnej. Taka perspektywa pozwala mu określić wychowanie jako samowychowanie, które odbywa się w spotkaniu z drugim człowiekiem.

Słowa kluczowe:

Wojciech Chudy, filozofia osoby, godność osobowa, wychowanie, samowychowanie

Zobacz artykuł

W artykule, na bazie wyników własnych badań o charakterze jakościowym, podjęto zagadnienie przygotowania do dorosłości jako celu wychowania. We wstępie przedstawiono ogólne refleksje na temat wychowania rodzinnego oraz sformułowano cel rozważań. Trzy zasadnicze części tekstu dotyczą kolejno: przygotowania do dorosłości na tle rodzicielskiej świadomości teleologicznej, obrazu dorosłości wpisanego w cele wychowania ukierunkowane na przygotowanie do niej oraz kompetencji człowieka dorosłego znajdujących odzwierciedlenie w celach wychowania ukierunkowanych na przygotowanie do dorosłości. W zakończeniu przedstawione zostały wnioski dotyczące zupełności rodzicielskich obrazów dorosłości oraz treści analizowanych celów, a także roli dzieci w tak ujmowanym wychowaniu.

Słowa kluczowe:

cele wychowania, przygotowanie do dorosłości, teleologia wychowania, wychowanie, wychowanie rodzinne

Zobacz artykuł

Artykuł porusza problem seksualności, do której podejście, zwłaszcza młodych ludzi, zmieniło się w dużej mierze dzięki rozwojowi nowoczesnych technologii. Upowszechnienie Internetu i telefonii komórkowej przyczyniło się do coraz swobodniejszego udostępniania prywatnych, a nawet intymnych, zdjęć czy filmów nieograniczonej liczbie odbiorców. W artykule przybliżono analizę wyników badań własnych, mających na celu zbadanie opinii młodych kobiet i mężczyzn dotyczących seksualności, a przede wszystkim sekstingu. Przedstawiono również najważniejsze wnioski.

Słowa kluczowe:

seksualność, seksting, opinie, postawy, zagrożenia internetowe

Zobacz artykuł

W prezentowanym artykule przedmiotem refleksji dydaktycznej jest edukacja muzealna. Zastosowana metoda badań to autobiografia tematyczna. W badaniach uczestniczyło 27 nauczycieli wyłonionych na podstawie wyboru rekomendacyjnego. Analizie poddane zostały te fragmenty wypowiedzi autobiograficznych nauczycieli, które wiążą się bezpośrednio z ich pracą zawodową, z realizacją edukacji muzealnej w systemie kształcenia szkolnego. W prezentacji wyników badań własnych opisane zostały dwa pola tematyczne. Pierwsze to uwagi nauczycieli na temat powiązań edukacji muzealnej z realizacją podstawy programowej kształcenia ogólnego oraz drugie pole tematyczne związane z uczniem jako głównym odbiorcą i bezpośrednim uczestnikiem edukacji muzealnej.

Słowa kluczowe:

edukacja muzealna, edukacja formalna, nauczyciel, uczeń, podstawa programowa kształcenia ogólnego

Zobacz artykuł

Decyzja o umieszczeniu dziecka poza rodziną jest trudna nie tylko dla przedstawicieli instytucji, które są zaangażowane w proces pomocy rodzinie i mają poczucie niepowodzenia swoich działań. Decyzja ta przesądza o przyszłości dziecka, o trwałości więzi łączących go z rodzicami biologicznymi oraz rodzeństwem. Także decyzja o powrocie dziecka do rodziny jest zwykle trudna, często też obarczona ryzykiem niepowodzenia, choć trzeba zaznaczyć, że reintegracja i odzyskanie opieki nad dzieckiem przez rodziców biologicznych powinna być celem działań podejmowanych wobec rodziny przez służby społeczne i jej przedstawicieli, o ile to tylko możliwe. Celem publikacji jest naświetlenie trudności, jakie mogą się pojawić w kontekście wsparcia rodziny naturalnej w odzyskiwaniu opieki nad dzieckiem. Aby je zilustrować, przedstawiono wyniki badań własnych autorki, w ramach których dokonano analizy pola semantycznego pojęcia „dobro dziecka”, w tym także analizy jego opozycji w odniesieniu do następujących środowisk zawodowych: sędziów rodzinnych, kuratorów zawodowych, pracowników socjalnych, asystentów rodziny, przedstawicieli dwóch typów organizacji społecznych – sprofilowanych oraz animacyjnych.

Słowa kluczowe:

dobro dziecka, dziecko, rodzina, sąd rodziny, służby społeczne, praca z rodziną, praca socjalna

Zobacz artykuł

Na rynku wydawniczym pojawiło się w ostatnim czasie wiele interesujących książek obrazkowych dla dzieci, które nie tylko mają w zamierzeniu uczyć dziecko, ale również wychowywać je przez sztukę i uwrażliwiać estetycznie. Wiele z nich poświęconych jest również biografiom artystów malarzy. W jaki sposób wybrane książki dla dzieci przedstawiają obraz artysty, okaże się w trakcie analizy wizualno-werbalnej niektórych pozycji, opisanych w niniejszym artykule. Wybrane do analizy książeczki obrazkowe dla dzieci to np.: L. Anholt, Van Gogh. Kamil i słoneczniki; E. Carle, The artist who painted a blue horse; D. Remerts, Meneer Kandinsky was een Schiller; M. Valenzia, Getting to know the world’s greatest artists, oraz polskie: A. Czerwińska-Rydel, Mgnienie oka. Opowieść o Danielu Mikołaju Chodowieckim; M. Kowerko-Urbańczyk, Idol. Frida Kahlo.

Słowa kluczowe:

książka obrazkowa dla dzieci, analiza wizualno-werbalna, wychowanie przez sztukę, artysta malarz

Zobacz artykuł

Współczesny świat podporządkowany jest walce o sukces, do którego droga prowadzi przez wiele pomyłek, błędów, niepowodzeń. Bardzo ważnym elementem pracy szkoły jest więc kształtowanie takich kompetencji, dzięki którym uczniowie będą mogli prawidłowo funkcjonować w rzeczywistości zmiennej, niepewnej, nieprzewidywalnej. Celem niniejszego artykułu jest próba ukazania konieczności budowania szkolnej kultury błędu, dzięki której łatwiejszy może być start w dorosłość. W tekście zostały wyodrębnione warunki niezbędne do tworzenia szkolnej kultury błędu i omówione, na podstawie badań przeprowadzonych wśród młodych dorosłych, trzy podstawowe zagadnienia z nią związane, tj.: rola szkoły w jej budowaniu, postawy wobec błędów oraz reakcje na nie nauczycieli i osób uczących się.

Słowa kluczowe:

szkolna kultura błędu, szkoła, doświadczenia edukacyjne, uczeń dorosły

Zobacz artykuł

Dobrobyt materialny rodziny stanowi jeden z aspektów związanych z pojęciem szeroko rozumianego dobrostanu życiowego, w tym psychicznego. Ostatnio w literaturze przedmiotu często sygnalizuje się problem dzieciństwa w kryzysie, przywołując określenia: „dzieciństwo nadmiaru”, „dzieciństwo cukierkowe”, „pokolenie przesytu”. Aspekt ten zainspirował autorki niniejszego artykułu do sprawdzenia empirycznego, o czym marzą dzieci wychowywane w rodzinach o wysokim statusie ekonomicznym, których potrzeby materialne zaspokajane są ponad miarę. Prezentowane w artykule badania realizowane były w konwencji badań jakościowych z zastosowaniem metody wywiadu wśród uczniów szóstych klas renomowanych prywatnych i społecznych szkół podstawowych w Łodzi.

Słowa kluczowe:

marzenia dzieci, dobrobyt materialny, dobrostan psychiczny

Zobacz artykuł

Edukacja włączająca wymaga od wszystkich nauczycieli zapoznawania się z różnymi niepełnosprawnościami, z którymi mogą się zetknąć w swojej praktyce zawodowej. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie pedagogom obrazu uczniów ze specyficzną chorobą neurodegeneracyjną, jaką jest rdzeniowy zanik mięśni (SMA). Choroba ta powoduje niepełnosprawność ruchową, ale sprawność intelektualna zostaje zachowana, zatem przed nauczycielami – głównie w szkołach ogólnodostępnych, bo tam najczęściej uczą się tacy uczniowie – stoi wyzwanie związane ze stworzeniem warunków do zaspokojenia ich specjalnych potrzeb edukacyjnych i umożliwienia samorealizacji, mimo nasilających się ograniczeń. W artykule przedstawiono charakterystykę SMA i największe zagrożenia w przebiegu tej choroby oraz ich skutki. Omówiono funkcjonalne ograniczenia, które mogą rzutować na możliwości uczenia się. Dalsza część artykułu ukazuje specyfikę specjalnych potrzeb edukacyjnych i możliwości wsparcia ucznia z SMA, dotyczące m.in. dostosowania organizacji nauczania, metod nauczania i środków dydaktycznych.

Słowa kluczowe:

rdzeniowy zanik mięśni, SMA, edukacja, uczeń, specjalne potrzeby edukacyjne, edukacja włączająca

Zobacz artykuł

Artykuł podejmuje problematykę wpływu Internetu na wychowanie osoby ludzkiej na przykładzie Katolickiej Szkoły Podstawowej im. Piotra Dunina w Chojnicach. W celu prześledzenia tej proble-matyki zastosowano empiryczne badanie, określające stopień bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów społecznościowych przez uczniów placówki, jego możliwy wpływ na wychowanie oraz sprawdzenie, czy szkoła realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój osobowy uczniów. Badanie pokazało, że ilość spędzanego czasu przy komputerze ma wpływ na kształtowanie się procesu wychowawczego. Świadomi są tego rodzice i nauczyciele, podejmujący odpowiednie kroki, zgodnie z programem wychowawczo-profilaktycznym szkoły. Choć ilość czasu spędzanego w sieci przez uczniów tej szkoły nie jest zatrważająca, środowisko rodzicielskie i szkolne podejmuje odpowiednie działania mające na celu kontrolę i ograniczenie stosowania Internetu jako środka burzącego równowagę personalistycznego wychowania.

Słowa kluczowe:

Internet a wychowanie, bezpieczeństwo w sieci, wychowanie personalistyczne

Zobacz artykuł

Dorośli często uważają, że korzystanie z mediów, zwłaszcza z Internetu, i coraz bardziej zaawansowanych urządzeń multimedialnych jest dla nich czymś nowym, z czym nie zawsze umieją sobie sprawnie poradzić. Osobami, których najczęściej pytają o efektywne korzystanie z zasobów medialnych, są ich dzieci, gdyż to właśnie one są nazywane „pokoleniem kciuka” z racji tego, że spędzają najwięcej czasu na użytkowaniu mediów. Wśród społeczeństwa rodzi się pogląd mówiący o tym, że to właśnie dzieci i młodzież są specjalistami od korzystania z sieci czy urządzeń o coraz bardziej zaawansowanych możliwościach. Mając na uwadze tę opinię, należy zadać pytanie o zasadność realizowania edukacji multimedialnej wśród ludzi, którzy po wirtualnym świecie poruszają się często sprawniej niż po chodniku. W niniejszym artykule scharakteryzowano rolę edukacji w życiu człowieka, omówiono efekty edukacji medialnej, a następnie skonfrontowano je z niebezpieczeństwami, jakie niesie za sobą nieświadome korzystanie z mediów.

Słowa kluczowe:

edukacja medialna, pokolenie kciuka, kompetencje medialne, media

Zobacz artykuł

Prezentowany artykuł ma charakter badawczy. Powstał na podstawie czterech swobodnych wywiadów z elementami narracji, które przeprowadziłem z przedstawicielami „trzeciej generacji” osób pochodzenia żydowskiego mieszkających w Łodzi. W moim tekście nawiązuję do wiedzy (i braku wiedzy) badanych kobiet na temat ich korzeni. Rozróżniam też dwa stworzone modele rodzinne. Co więcej, umieszczam żydowską kulturę i religię w kontekście ich codziennych doświadczeń.

Słowa kluczowe:

kobiety, żydowskie pochodzenie, rodzina, trzecie pokolenie

Zobacz artykuł

Baśnie, wraz z mitami i przypowieściami biblijnymi, budowały podstawy ludzkiej świadomości. Zostały w nich nagromadzone marzenia i doświadczenia wielu pokoleń. Czy w dzisiejszej rzeczywistości doby Internetu i wszechobecnych mediów, te fantazyjne historie nadal odgrywają istotną rolę w procesie socjalizacji młodego pokolenia? W poniższej pracy próbowałam udzielić odpowiedzi na to pytanie, dokonując analizy archetypowego wizerunku matki w baśni o Kopciuszku i Królewnie Śnieżce. Za teksty źródłowe przyjęłam literackie wersje obu utworów autorstwa braci Grimm oraz opowiadanie Kopciuszek, czyli pantofelek z popielniczki Charlesa Perraulta. Uwzględniając współczesną istotną rolę mediów w procesie inkulturacji społeczeństwa, zdecydowałam się także odwołać do wersji animowanych tych baśni stworzonych przez wytwórnię Walt Disney Company. W celu zaprezentowania odmiennej interpretacji roli macochy w Królewnie Śnieżce, odniosłam się również do filmu fabularnego w reżyserii Michaela Cohna pod tytułem Snow White: A Tale of Terror? z 1997 roku.. Wedle przyjętych założeń skoncentrowałam się na określeniu roli kontrastu pomiędzy baśniową kochającą matką, a niegodziwą macochą w procesie rozwoju i socjalizacji dziecka.

Słowa kluczowe:

baśń, socjalizacja, wizerunek matki

Zobacz artykuł

Artykuł przedstawia koncepcje studiowania studentów pedagogiki i romanistyki Uniwersytetu Gdańskiego. Przeprowadzono badania fenomenograficzne na podstawie wywiadów semi-strukturyzowanych. Pomimo pokrewności kierunków wyłoniły się różnice w ich koncepcjach. Poza spodziewanym stanowiskiem głoszącym, że studiowanie to przygotowanie do pracy, wyłoniły się podejścia zaskakujące, np. studiowanie jako poniżanie czy studiowanie jako czekanie. Autorka tekstu to absolwentka obu badanych wydziałów.

Słowa kluczowe:

studiowanie, koncepcje studiowania, Uniwersytet Gdański, pedagogika, romanistyka

Zobacz artykuł

W niniejszym artykule dokonano analizy obrazu dziecka nieśmiałego w wieku przedszkolnym i zakresu udzielanej mu pomocy ze strony nauczyciela edukacji przedszkolnej. Opisano, z jakimi trudnościami zmaga się dziecko nieśmiałe w wieku przedszkolnym, i na tej podstawie wskazano proponowane oddziaływania pedagogiczne wobec dziecka nieśmiałego w wieku przedszkolnym ze strony nauczyciela.

Słowa kluczowe:

nieśmiałość, dziecko nieśmiałe, dziecko w wieku przedszkolnym, nauczyciel edukacji przedszkolnej

Zobacz artykuł

Wojciech Chudy’s philosophy of education is based on a personalistic theory. Thus, Chudy treats a person as a constant entity and a dynamic phenomenon. It means that each human being is interpreted as someone who both is, and becomes, a person throughout his or her entire life. Personal dynamism concerns morality. Therefore, according to Chudy’s stance, education is primarily self-education and it occurs when a person encounters another person.

Keywords:

Wojciech Chudy, philosophy of the person, dignity of the person, education, self-education.

The paper, based on my own qualitative research, addresses the issue of preparation for adulthood as an objective of upbringing. The text is comprised of the introduction, three main sections, and the conclusion. The introduction presents some general reflections on family upbringing, and also outlines the purpose of the considerations undetaken in the paper. The three main sections in turn deal with: preparation for adulthood against the backdrop of parents’ teleological awareness, the image of adulthood as part of the objectives of upbringing meant to prepare for adulthood, human competencies of an adult, as reflected in the objectives of upbringing meant to prepare for adulthood. The final section presents conclusions concerning the completeness of the parents’ images of adulthood, and the content of analysed objectives, as well as the role of children in the process of preparation (getting ready) for adulthood.

Keywords:

family upbringing, objectives of upbringing, preparation for adulthood, teleology of upbringing, upbringing.

The article discusses the issue of sexuality, which has changed to a large extent through the development of modern technologies, especially as far as young people are concerned. The popularisation of the Internet and mobile telephony has encouraged more people to share private and even intimate photos or videos with an unlimited number of recipients. The author introduces a report from an empirical survey, aimed at examining the opinions of young women and men concerning sexuality and sexting.

Keywords:

sexuality, sexting, opinions, attitudes, Internet threats

This article discusses didactic reflection in relation to museum education. 27 teachers were sampled through recommendation-based selection and the method of thematic autobiography was used. The analysis concerned some fragments of teachers’ autobiographies which were directly related to their professional work and the implementation of museum education in the school system. Two thematic fields are described. The first comprises teachers’ comments on the interrelations of museum education and the implementation of the core curriculum of general education. The second field concerns the learner as the main recipient and direct participant of museum education.

Keywords:

museum education, formal education, teacher, learner, core curriculum of general education

The decision about placing a child outside his or her family is difficult for the representatives of the institutions involved in the process of helping the family. The representatives might feel they have failed in their efforts. This decision also determines the future of the child and the possibility of maintaining the bond with his or her biological parents and siblings. Moreover, the decision about returning the child to the family is usually hard and associated with a risk of failure. It needs to be said that reintegration and regaining custody over the child by his or her biological parents should be the focus of the activities taken by social services and their representatives in aid of families. The aim of this article is to discuss the difficulties that might arise in the context of supporting the natural family in regaining custody over the child. In order to illustrate these difficulties, the author presents the results of her own studies in which she carried out an analysis of the semantic field related to the “welfare of the child”, which included an analysis in relation to the following professional groups: family judges, professional probation officers, social workers, family assistants and representatives of two kinds of social organisations, those with a defined profile of activity and those involved in social animation.

Keywords:

best interest of the child, child, family, Family Court, social welfare, social work, social services

Illustrated books for children seek to educate children through art and make them aesthetically attuned. Many of these books are devoted to the biographies of painters. This article outlines how selected children’s books present artists, and offers a visual-verbal analysis. The texts analysed include: L. Anholt, Van Gogh. Kamil i słoneczniki; E. Carle, The artist who painted a blue horse; D. Remerts, Meneer Kandinsky was een Schiller; M. Valenzia, Getting to know the world’s greatest artists; and Polish ones, e.g.: A. Czerwińska-Rydel, Mgnienie oka. Opowieść o Danielu Mikołaju Chodowieckim; M. Kowerko-Urbańczyk, Idol. Frida Kahlo.

Keywords:

children’s picture book, visual-verbal analysis, education through art, artist

The modern world is subordinated to the struggle for success, the road to which leads through many mistakes and failures. A very important element of a school’s work is to shape such competences that will allow students to function properly in a changing, uncertain and unpredictable reality. The aim of this article is to show the need to build a school’s mistake culture, in order to ease young people into adulthood. The text identifies the conditions necessary to create a school error culture and discusses, on the basis of research conducted among young adults, three basic issues related to it, i.e.: the role of school in building it, attitudes towards mistakes and the reactions of teachers and learners to them.

Keywords:

school mistake culture, school, educational experiences, mature student

The material well-being of the family is one of the aspects related to the concept of broadly understood holistic well-being, including psychological well-being. In the literature, the problem of childhood in crisis is often signalled under these terms: childhood of excess, candy childhood, generation of satiety. This inspired the authors of this article to check empirically what children who are raised in families of high economic status and whose material needs are satisfied excessively, dream of (wish for). The research presented in the article was carried out in the convention of qualitative research, using the interview method, among sixth grade students of private and public primary schools in Lodz.

Keywords:

children’s dreams, material well-being, psychological well-being

Inclusive education requires all teachers to become acquainted with various disabilities that they may encounter in their professional practice. The aim of this article is to present the situation of students with a specific neurodegenerative disease – spinal muscular atrophy (SMA). This disease causes physical disability, but it does not affect intellectual ability, so before teachers – mainly in mainstream schools, because that is where students learn most often – is a challenge related to creating conditions to meet their special educational needs and enable self-realisation, despite increasing limitations. The article presents the characteristics of SMA, highlighting its threats and effects. The article shows the functional limitations that may affect the possibilities of learning. The final part of the article presents the character of special educational needs and support opportunities for students with SMA, including adaptation of teaching organisation, teaching methods and teaching aids.

Keywords:

spinal muscular atrophy, SMA, education, student, special educational needs, inclusive education

This article discusses how the Internet influences a person’s upbringing. It is based on a study carried out at the Piotr Dunin Catholic Primary School in Chojnice. The study investigated how safely students use the Internet and social media, the potential impact on upbringing and whether the school carries out work aimed at the personal development of students. The study showed that the amount of time spent at the computer does affect the pedagogical process. Parents and teachers are aware of this and they take appropriate steps in harmony with the school’s educational and preventive program. Although the amount of time students from this school spend online is not alarming, the parents and the school take appropriate measures to control and limit the use of the Internet as it is an instrument that disturbs personalistic upbringing.

Keywords:

Internet and education, online safety, personal education

Adults often think that the use of media, especially of the Internet and of increasingly advanced multimedia devices, is something new for them, which they are not always able to deal with effectively. People who are most often asked about the effective use of media resources are their children. They are called the thumb generation because they spend the most time on media use. There is a view among society that children and adolescents are specialists in using networks or devices with increasingly advanced capabilities. Bearing this opinion in mind, a question arises about the legitimacy of implementing multimedia education among people who often move more efficiently in the virtual world than on the pavement. This article describes the role of education in a person’s life, discusses the effects of media education, and then discusses the dangers posed by ignorant use of media.

Keywords:

media education, thumb generation, media competence, media

This article draws on four free-form interviews with elements of narration, which I conducted with representatives of the “third generation” of people of Jewish origin living in Łódź. In my text, I refer to the knowledge (and lack of knowledge) of the surveyed women as to their roots. I also distinguish two family models they have created. I place Jewish culture and religion in the context of the women’s everyday experiences.

Keywords:

women, Jewish origin, family, third generation

Fairytales, along with myths and biblical parables, have built the foundation of human consciousness. The dreams and experiences of many generations have been accumulated. Do these stories continue to play an important role in the socialisation of the younger generation in today’s reality of the Internet and ubiquitous media? This paper attempts to answer this question by analysing the archetypal image of the mother in two fairytales – Cinderella and Snow White. The literary versions of the two fairytales by the Brothers Grimm, and “Cinderella” by Charles Perrault, served as the source texts. Taking into consideration the important role of contemporary media in the process of inculturation of society, I decided to include the animated versions of these fairytales created by the Walt Disney Company. To show a different interpretation of the role of stepmother, I referred to Michael Cohn’s feature film “Snow White: A Tale of Terror?” (1997). I focused on determining the role of the contrast between the fairytale loving mother and the wicked stepmother in children’s development and in the socialisation process.

Keywords:

fairytales, socialisation, image of the mother

The article presents concepts of studying of students of Pedagogy and of Romance Studies at the University of Gdańsk. Phenomenological studies based on semi-structured interviews were carried out. Despite the similarity of the faculties, differences in concepts have emerged. In addition to expected concepts such as studying as preparation for work, some surprising concepts were revealed: studying as humiliation or studying as waiting. The author of the text is a graduate of both studied faculties.

One University and two worlds – comparative analysis of studying concepts

Keywords:

studying, concepts of studying, Gdansk University, pedagogy, Romance studies

This article analyses the image of a shy child of pre-school age and the scope of assistance provided to him/her by the pre-school education teacher. The difficulties that a shy child faces in pre-school are discussed and pedagogical solutions advanced.

Keywords:

timidity, timid child, pre-school child, pre-school education teacher