Numer 18

Artykuł zawiera analizę sytuacji zawodowej i oczekiwań wobec opiekunów w żłobku. Jego celem jest ukazanie złożoności obowiązków nałożonych na opiekujących się małymi dziećmi. Autor poprzez zestawienie wymagań prawnych wobec opiekunów z realiami ich codziennej pracy pokazuje trudności w sprostaniu tym wymaganiom. Złożoność zadań, ogromna odpowiedzialność za los najmłodszego pokolenia oraz oczekiwane kompetencje opiekunów nie przekładają się bowiem na stworzone im przez pracodawców warunki pracy. Poruszony problem zmusza do refleksji i podjęcia naukowych rozważań nad rozwiązaniami prawnymi i organizacyjnymi związanymi z pracą opiekunów.

Słowa kluczowe: małe dziecko, żłobek, opiekun w żłobku.

Aneta Jegier – doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, w Katedrze Pedagogiki Małego Dziecka. Od trzech lat pełni funkcję kierownika żłobka publicznego w Warszawie. Prezes Stowarzyszenia na Rzecz Wspomagania Rozwoju Dzieci ze Specjalnymi Potrzebami Edukacyjnymi. Zajmuje się problematyką wychowania i kształcenia dzieci w wieku żłobkowym i przedszkolnym oraz innowacjami pedagogicznymi w obszarze relacji dorosły–dziecko. Autorka książek i artykułów dotyczących wspomagania dzieci w dobrym funkcjonowaniu w domu, żłobku i przedszkolu.

Carer of a young child – tasks, responsibility and expected competences

The article contains an analysis of the professional situation and expectations of child carers. Its purpose is to show the complexity of duties imposed on caring for young children. The author, by comparing the legal requirements for carers with the reality of their daily work, shows difficulties in meeting these requirements. The complexity of tasks, huge responsibility for the fate of the youngest generation, and the expected competences of carers do not translate into the working conditions created by employers. The problem raised, forces reflection and scientific considerations on legal and organizational solutions related to the work of carers.

Keywords: young child, nursery, carer of a young child

Aneta Jegier – Doctor of Humanities, assistant professor at the Maria Grzegorzewska University in Warsaw, Centre of Little Children’s Pedagogy. For three years she has been the manager of a public nursery in Warsaw. She is President of the Association for Supporting the Development of Children with Special Educational Needs. She deals with the issues of upbringing and education of children of nursery and preschool age and pedagogical innovations in the area of adult–child relations. Author of books and articles on helping children to function well at home, at nursery and at kindergarten.

Autorka podkreśla istotną rolę zabawy i twórczości w życiu dziecka. Opisuje przebieg badań, które zostały przeprowadzone na dzieciach w wieku przedszkolnym. Zebrane rozważania dają przesłanki do kontynuowania badań nad twórczością dziecięcą.

Słowa kluczowe: pedagogika, twórczość, dziecko, zabawa

Katarzyna Miłek – doktor nauk społecznych w zakresie pedagogiki. Adiunkt na Wydziale Nauk Społecznych w Gnieźnieńskiej Szkole Wyższej Milenium. Dziedziny badawcze: twórczość, pedagogika przedszkolna, arteterapia. Autorka wielu artykułów w czasopismach naukowych, jak również w monografiach.

The role of creative plays on the development of 5 and 6-year-old children in kindergarten

The author of the text „The role of creative plays on the development of 5 and 6-year-old children in kindergarten” emphasizes the important role of play and creativity in a child’s life. The author describes the course of research that was carried out on preschool children. The collected considerations provide grounds for continuing research on children’s creativity.

Keywords: pedagogy, creativity, child, play

Katarzyna Miłek – Doctor of social sciences in the field of pedagogy. Assistant professor at the Faculty of Social Sciences at the Gniezno University of Millennium. Research areas: creativity, preschool education, art therapy. The author of many articles in scientific journals as well as in monographs.

Współczesny system edukacyjny nastawiony jest na poszukiwanie metod pracy optymalnych zarówno dla ucznia jak i nauczyciela. Mają one w pełni wykorzystać potencjał rozwojowy dzieci poprzez atrakcyjną i  skuteczną organizację procesu dydaktyczno – wychowawczego. Podkreśla się zmianę organizacji pracy nauczyciela z uczniem. Odchodzi  się od systemu tradycyjnego, który opierał się przede wszystkim na przekazywaniu wiedzy i kontroli stopnia jej opanowania, a wprowadza system bardziej przyjazny i otwarty dla dziecka, który opiera się na nowatorskich metodach aktywizujących, wykorzystujących nowoczesne technologie informacyjne.

Istotą współczesnego kształcenia staje się wszechstronna aktywizacja ucznia poprzez kreatywną pracę nauczyciela. Na poziomie edukacji wczesnoszkolnej bardzo intensywnie kształtuje się charakter i osobowość każdej jednostki stąd też ważnym zadaniem nauczycieli jest  odpowiedni dobór treści wychowawczych i właściwy sposób ich  realizacji, także  dobór odpowiednich metod aktywizujących i działań innowacyjnych.

Słowa kluczowe: innowacja , metody aktywizujące , współczesny nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej, uczeń klas I-III 

Helena Marzec –  prof. nadzw., pedagog, dr hab. nauk humanistycznych w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Zainteresowania naukowe mieszczą się w szeroko pojętym obszarze pedagogiki społecznej, w tym szczególnie dotyczą funkcjonowania środowiska rodzinnego w wielu jego obszarach. Ponadto płaszczyzną rozważań naukowych jest działalność opiekuńczo-wychowawcza podejmowana wobec człowieka w różnych fazach życia i w toku różnorodnych sytuacji życiowych. Wiele uwagi w swojej pracy badawczej poświęca również edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej dziecka, jej przebiegowi i efektom.

Jest autorką  8 monografii  i ponad 100 artykułów opublikowanych w takich czasopismach, jak: „Życie Szkoły”, „Wychowanie w Przedszkolu”, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, „Problemy Rodziny”, „Pedagogika Rodziny”, „Małżeństwo i Rodzina” i innych  oraz  20 artykułów w czasopismach zagranicznych.

Dorota Depczyńska  – dr nauk humanistycznych, metodyk w zakresie pracy w klasach I-III i w przedszkolu, czynna nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej, socjoterapeutka. Autorka i współautorka licznych innowacji pedagogicznych.

Jej zainteresowania naukowe oscylują wokół szeroko rozumianej problematyki pracy z dzieckiem w okresie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, w szczególności  metodyki nauki pisania i czytania oraz  pracy z dzieckiem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Wiele uwagi poświęca również rozwijaniu niestandardowych zainteresowań dzieci np. hafciarstwo, tkactwo, koronczarstwo.

Innovative Methods of Teaching Used by Contemporary Teachers  in Grades I-III of primary school

The aim of contemporary educational system is to find optimal methods of work both for a teacher and for a pupil. The methods applied are supposed to use the full potential of children by attractive and effective organization of didactic and educational process. It is emphasized that there is  a change  of the organization of a teacher – pupil work. Traditional system of teaching, which was based on passing knowledge to pupils and controlling the mastering of the material, is abandoned. New, more friendly for a child model is being introduced. It is based on modern activating methods which apply contemporary informative technologies.

The essence of contemporary education becomes versatile stimulation of a pupil by creative work of a teacher. On early education level each child’s character and personality is being intensively shaped therefore a teacher must carefully choose educational content and introduce it in the right way, using stimulating methods and innovative activities.

Keywords: innovation, activating methods, contemporary early education teacher, a pupil of I-III grades

Helena Marzec – associate professor, pedagogue, holding post-doctoral degree in humanities of the University of Humanities and Economics in Łódź. Her scientific interests fall in the broadly understood area of social pedagogy, especially related to the functioning of the family environment in many of its areas. In addition, the area of her scientific considerations is care and educational activity undertaken towards a person in various stages of their life and in the course of various life situations. In her research she also devotes a lot of attention to preschool and early school education of a child, its course and effects.

She is the author of 8 monographs and over 100 articles published in such magazines as: „Życie Szkoły”, „Wychowanie w Przedszkolu”, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, „Problemy Rodziny”, „Pedagogika Rodziny”, „Małżeństwo i Rodzina” and others, as well as 20 articles in international magazines.

Dorota Depczyńska PhD in humanities, methodologist in the field early school (grades 1-3) and preschool education, active teacher of early childhood education, sociotherapist. Author and co-author of numerous pedagogical innovations. Her scientific interests oscillate around the broadly understood issues of work with children in the period of preschool and early school education, in particular the methodology of learning to write and read, and work with children with special educational needs. She pays a lot of attention to developing non-standard interests of children, e.g. embroidery, weaving, lace-making.

Charakterystyczną cechą uczenia się matematyki jest rozwiązywanie specjalnie dobranych zadań. W trakcie układania i rozwiązywania zadań, dzieci gromadzą doświadczenia matematyczne i logiczne. Z tych doświadczeń ich umysł konstruuje wiadomości i umiejętności matematyczne.  Szczególną rolę pełnią zadania z treścią, gdyż w trakcie ich rozwiązywania uczniowie dodatkowo uczą się też stosować posiadane już wiadomości i umiejętności w sytuacjach życiowych.

Kluczową kwestią dla potrzeb edukacji matematycznej jest badanie sposobów rozumowania dzieci w młodszym wieku szkolnym w trakcie rozwiązywania zadań matematycznych.

W artykule omawiam strategie preferowane przez uczniów klas trzecich w sytuacji, kiedy uczą ucznia klasy pierwszej rozwiązywać zadanie matematyczne z treścią. Przedstawiam też fragmenty szczegółowej analizy empirycznej zachowań werbalnych i niewerbalnych uczniów pracujących w parach nad rozwiązaniem specjalnie dobranych zadań.

Słowa kluczowe: proces uczenia się dzieci w młodszym wieku szkolnym, rozwiązywanie zadań matematycznych, tutoring uczniowski

Zalewska Joanna – mgr pedagogiki, specjalność wczesnoszkolna, pracownik Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, nauczyciel dyplomowany z wieloletnim stażem pedagogicznym. Obszar zainteresowań: edukacja matematyczna, specyfika dziecięcego rozumowania, innowacyjne metody nauczania.

Strategies favored by small teachers in the field of learning content tasks to small students. Research report

A characteristic feature of learning mathematics is solving specially selected tasks. While arranging and solving problems, children accumulate mathematical and logical experiences. From these experiences, their mind constructs mathematical competences. Content tasks play a special role in this process, because in the course of solving them, students not only gain experience, but also learn to apply their knowledge and skills in life situations.

Therefore, a key issue for the purposes of mathematics education is examining the ways of reasoning of younger school-age children when solving math problems. In this article, I discuss the strategies preferred by third-grade students when teaching younger students to solve math problems with content. I also present fragments of a detailed empirical analysis of the verbal and non-verbal behavior of students working in pairs to solve specially selected tasks.

Keywords: the process of learning children at a younger school age, solving mathematical tasks, peer tutoring

Zalewska Joanna – MA in Pedagogy, specializing in early childhood education,  employee of Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (the Maria Grzegorzewska Academy for Special Education) in Warsaw. Qualified Teacher with years of experience in pedagogy. Areas of interest: mathematical education, the nature of children’s thinking, innovative teaching methods.

Dynamika oraz złożoność współczesnego świata to ważne wyzwania dla systemów edukacyjnych przygotowujących młodych ludzi do uczestniczenia w otaczającej rzeczywistości i radzenia sobie w niej oraz do aktywnego współtworzenia przyszłości. Przyspieszony postęp technologiczny i globalna konkurencja to czynniki towarzyszące egzystencji współczesnego człowieka i jednocześnie istotne determinanty ścieżki życiowej zmierzającej do uzyskania odpowiedniego statusu społecznego. Priorytetem staje się więc antycypacja przyszłości oraz kształcenie do zmian zachodzących w każdej dziedzinie społecznego funkcjonowania.

Potrzeby te dezaktualizują tradycyjne formy przekazu edukacyjnego i jednocześnie generują konieczność zastąpienia procesu wychowania adaptacyjnego wychowaniem innowacyjnym oraz antycypacyjnym, nastawionym na proces budowy i rozwijania nowych kompetencji. Ważnym zadaniem współczesnej szkoły jest więc otwarcie się na zmiany oraz poszukiwanie adekwatnych, dostosowanych do nowych potrzeb, wzorców pedagogicznego działania. Formułą nowej koncepcji kształcenia staje się preferowanie procesu uczenia się realizowanego w szkole jako organizacji uczącej się – w oparciu o założenia konstruktywistycznego modelu edukacji, zakładającego uznanie aktywności własnej dziecka za główny mechanizm jego zmian rozwojowych.

Słowa kluczowe: szkoła, edukacja, nauczanie, uczenie się, konstruktywistyczny model edukacji, konstruowanie wiedzy

Grażyna Cęcelek – doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, profesor Państwowej Uczelni im. Stefana Batorego. Autorka i współredaktorka monografii pedagogicznych oraz ponad 100 artykułów naukowych z pogranicza pedagogiki społecznej, opiekuńczo-wychowawczej, resocjalizacyjnej, pedagogiki bezpieczeństwa, a także z obszaru edukacji włączającej, edukacji permanentnej, e-edukacji, pedagogiki medialnej i doradztwa edukacyjno-zawodowego –  opublikowanych w polskich i zagranicznych periodykach i monografiach naukowych.

Learning environment as the basis for the functioning of modern school

The dynamics and complexity of the modern world are important challenges for educational systems that prepare young people to participate and cope with the surrounding reality and to actively co-create the future. Accelerated technological progress and global competition are factors accompanying the existence of modern man and, at the same time, important determinants of the life path aimed at obtaining the appropriate social status. Therefore, the priority is to anticipate the future and educate to changes taking place in every area of social functioning.

These needs make the traditional forms of educational message obsolete and at the same time generate the need to replace the process of adaptive education with innovative and forward-looking education, focused on the process of building and developing new competences. Therefore, an important task of a modern school is to open up to changes and to search for adequate, adapted to new needs, models of pedagogical activity. The formula of the new concept of education is the preference for the learning process carried out at school as a learning organization – based on the assumptions of the constructivist model of education, assuming the recognition of the child’s own activity as the main mechanism of its developmental changes.

Keywords: school, education, teaching, learning, constructivist model of education, constructing knowledge

Grażyna Cęcelek – doctor of humanities in the field of pedagogy, professor at the Stefan Batory State University. Author and co-editor of pedagogical monographs and over 100 scientific articles on the border of social pedagogy, care and education, social rehabilitation, safety pedagogy, as well as in the area of ​​inclusive education, permanent education, e-education, media pedagogy and educational and vocational counseling – published in Polish and foreign periodicals and scientific monographs.

W coraz szybciej globalizującym się świecie, który przypomina „supermarket kultury”, oferujący nietrwałe i wciąż zmieniające się wzorce kulturowe, młode osoby potrzebują wsparcia w kształtowaniu własnej tożsamości kulturowej. Dlatego edukacja regionalna, która ma wpływ na proces tworzenia się tożsamości regionalnej, będącej fundamentem tożsamości kulturowej, pozwala na stworzenie silnej identyfikacji i więzi z regionem. To z kolei może pomóc młodzieży w stworzeniu autokoncepcji i odnalezieniu własnego miejsca. W związku z tym edukacja regionalna jest drogą do budowania mikroświata przygotowującego do życia w makroświecie.

Słowa kluczowe: edukacja regionalna, tożsamość regionalna młodzieży, tożsamość kulturowa, globalizacja

Marzena Dobosz – doktorantka na kierunku pedagogika na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Współpracownik w Katedrze Wczesnej Edukacji. Zainteresowania naukowe: tożsamość kulturowa, edukacja regionalna, współczesna kultura, nowoczesne technologie w edukacji.

Regional and cultural identity of modern youth – reflections on the role of regional education in the modern world

In an increasingly rapidly globalising world, which resembles a ‘supermarket of culture’ offering fragile and ever-changing cultural patterns, young people need support in shaping their own cultural identities. Regional education influences the process of creating a regional identity, itself the foundation of cultural identity, allowing the formation of a strong identity and a bond with the region. This, in turn, can help young people to develop an idea of who they are and to find their place in the world Therefore, regional education is a way to build a micro-world that prepares for life in the macro-world.

Keywords: regional education, regional identity of youth, cultural identity, globalisation

Marzena Dobosz – Ph.D. in the field of education, at the Faculty of Social Sciences of the University of Warmia and Mazury in Olsztyn. Associate in the Department of Early Education. Academic interests: cultural identity, regional education, contemporary culture, modern technologies in education.

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jaka jest wiedza rodziców na temat pozytywnej dyscypliny jako nowej metody wychowania i czy proponowane przez pozytywną dyscyplinę techniki są stosowane we współczesnej rodzinie. Próbę odpowiedzi na powyższe pytania podjęła Anna Sieczka w ramach pracy dyplomowej w Akademii Humanistycznej w Łodzi, wydział w Sieradzu, pod kierunkiem dr Kamili Witerskiej. Pytania badawcze oscylowały wokół wiedzy i zastosowania pozytywnej dyscypliny w praktyce. Badania zostały przeprowadzone metodą sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem ankiety, w oparciu o autorski kwestionariusz.

Słowa kluczowe: pozytywna dyscyplina, pedagogika pozytywna, metody wychowania

Kamila Witerska – dr, adiunkt w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki uzyskała na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się dramą, stymulowaniem motywacji i kreatywnego myślenia oraz wspieraniem rozwoju. Jest autorką publikacji dotyczącej porównania metody dramy stosowanej w różnych grupach wiekowych: Drama na różnych poziomach kształcenia (2010) oraz praktycznego przewodnika po technikach dramowych: Drama. Techniki, strategie, scenariusze (2011). Najnowsza publikacja dotyczy teatru forum (2016), nowej metody wykorzystywanej w edukacji rówieśniczej, profilaktyce i socjoterapii.

Anna Sieczka – licencjat pedagogiki uzyskany w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, wydział w Sieradzu.

Implementation of positive discipline in a present-day family

The article is an attempt to answer the question of parents’ knowledge about positive discipline as a new upbringing method and whether techniques proposed by positive discipline are used in the modern family. An attempt to answer the above question was made by Anna Sieczka as part of her diploma work at the Academy of Humanities in Łódź, faculty in Sieradz, under the direction of Dr Kamila Witerska. The research questions centred on knowledge and the application of positive discipline in practice. The research was based on a questionnaire developed by the author.

Keywords: positive discipline, positive pedagogy, upbringing methods 

Kamila Witerska, Ph.D. – lecturer at the Department of Pedagogy and Psychology at the University of Humanities and Economics in Lodz. She obtained a doctoral degree in Humanities in the field of Pedagogy at the Faculty of Education at the University of Warsaw. She is interested in drama, stimulating creative thinking and supporting development. She has 15 years of experience in drama work with children, teenagers and adults. She is the author of the first publication on comparing the methods of drama used in various age groups: Drama at various levels of education (2010); a practical guide to drama techniques, Drama. Techniques, strategies, scenarios (2011), and an interview-based publication that is an attempt to show the diversity of drama in Poland and throughout the world: Drama. A guide to concepts, techniques and places (2014). The latest publication concerns the Forum Theater (2016), a new method used in peer education, prevention and sociotherapy. She is a member of National Drama and the Polish Association of Creativity.

Anna Sieczka – BA in pedagogy, obtained at the University of Humanities and Economics in Łódź, Faculty in Sieradz.

Artykuł w sposób opisowy przedstawia problematykę znaczenia długotrwałego stresu związanego z wypaleniem zawodowym u pracowników rodzinnych domów dziecka. Autorka artykułu podaje najpierw definicję stresu i wymienia sytuacje, w których może się on pojawić, a następnie prezentuje wyniki studium przypadku, uzyskane za pomocą technik wywiadu i obserwacji. Analizy ukazują zależności pomiędzy długotrwałym stresem w pracy a wypaleniem zawodowym u pracowników rodzinnych domów dziecka. Wyniki badań zostały podzielone na kilka podtematów i obejmują między innymi przyczyny stresu w rodzinnym domu dziecka, objawy wypalenia zawodowego u pracowników, a także sposoby radzenia sobie ze stresem w rodzinnym domu dziecka oraz wnioski końcowe.

Słowa kluczowe: stres, wypalenie zawodowe, rodzinny dom dziecka

Agnieszka Deja – doktorantka studiów z zakresu pedagogiki na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. Ukończone studia: pedagogika opiekuńczo-wychowawcza z terapią pedagogiczną, pedagogika społeczna. Zainteresowania: opieka zastępcza, rodzinne formy opieki zastępczej, rodzinne domy dziecka, interakcjonizm symboliczny.

Burnout of family orphanages employees caused by long-lasting stress

In a descriptive way the article describes the significance of burnout caused by long-term stress of family orphanages employees. The author of the article first presents the definition of stress and when it can occur, secondly presents the results of case study, obtained by interview and observation techniques. The presented analyzes shows the dependencies between long-lasting stress in work and burnout of family orphanages employees. The results of researches were divided into several sub-topics and it includes: stress causing factors in family orphanage, burnout symptoms of employees, ways of coping with stress in family orphanage and final conclusions.

Keywords: stress, burnout, family orphanages

Agnieszka Deja, MA. Second-year PhD student of pedagogy, Social Sciences Faculty, University of Gdańsk Interests: substitute care, family forms of foster care, family foster home, symbolic interactionism.

Przygotowanie się do emerytury, w dobie starzejącego się społeczeństwa, staje się problemem nie tylko jednostkowym, ale również społecznym. Staje się wyzwaniem dla geragogiki, a także dla polityki społecznej państwa czy działalności samorządów. Przygotowanie osób wchodzących w „trzeci wiek” do czasu na emeryturze stwarza im szansę na aktywne przeżywanie starości oraz ułatwienie życia w starzejącym się społeczeństwie. W niniejszym artykule koncentruję się na zależności między wykonywanym zawodem a obrazem własnej starości i przygotowaniem się do niej. Artykuł jest również próbą wskazania obszarów, w jakich powinno się odbywać przygotowanie do emerytury.

Słowa kluczowe: przygotowanie się do emerytury, przygotowanie się do starości, wychowanie do starości, aktywność seniorów, edukacja osób starszych

Elżbieta Woźnicka – dr nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, absolwentka kierunku pedagogika na Wydziale Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego, adiunkt w Państwowej Uczelni im. Stefana Batorego w Skierniewicach, autorka publikacji z zakresu andragogiki, gerontologii społecznej. Publikuje m.in. w takich czasopismach, jak: „Edukacja Dorosłych”, „Rocznik Andragogiczny” i innych z zakresu edukacji dorosłych i gerontologii. Zajmuje się problematyką kształcenia dorosłych, aktywizacji osób starszych. Ponadto w swojej pracy podejmuje zagadnienia z zakresu pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej oraz edukacji osób niesłyszących.

Preparation for retirement as a task of modern geragogy

Preparing for retirement, in the age of an aging society, becomes not only an individual, but also a social problem. It becomes a challenge for geragogy, but also for the social policy of the state or the activity of local governments. Preparing people entering the „third age” for retirement gives them an opportunity to actively experience old age and facilitate life in an aging society. In this article, I would like to focus on the relationship between one’s profession and the image of one’s old age and preparation for it. The article is also an attempt to indicate the areas in which preparation for retirement should take place

Keywords: preparing for retirement, preparing for old age, upbringing for old age, activity of seniors, education of the elderly

Elżbieta Woźnicka – PhD in humanities in the field of pedagogy, graduate of pedagogy at the University of Lodz, Faculty of Educational Sciences, assistant professor at the State University. Stefan Batory in Skierniewice, author of publications in the field of andragogy and social gerontology. It publishes, among others in such magazines as Edukacja Dorosłych, Rocznik Andragogiczny and others in the field of adult education and gerontology. He deals with the issues of adult education and activation of the elderly. In addition, she deals with issues in the field of care and educational pedagogy and education of deaf people.

Tomasz Albiński
Doktor nauk humanistycznych w zakresie filozofii. Dziekan Wydziału Nauk Społecznych Gnieźnieńskiej Szkoły Wyższej Milenium. Dziedziny badawcze: logika, metodologia, etyka. Autor monografii Spór o realizm modalny oraz artykułów z zakresu filozofii analitycznej.

Katarzyna Miłek
Doktor nauk społecznych w zakresie pedagogiki. Adiunkt na Wydziale Nauk Społecznych w Gnieźnieńskiej Szkole Wyższej Milenium. Dziedziny badawcze: twórczość, pedagogika przedszkolna, arteterapia. Autorka wielu artykułów w czasopismach naukowych, jak również w monografiach.

The review of the book Dziecko i dzieciństwo w badaniach pedagogicznych [Child and childhood in pedagogical research] Marzenna Magda-Adamowicz, Ewa Kowalska (eds.), Toruń 2020, pp. 364