Numer 19

Autorka w artykule Przed maturą – język polski online rozważa problemy, jakie napotkali nauczyciele szkół średnich, uczący w klasach maturalnych w nowych warunkach, które stworzyła pandemia Covid-19. Dotyczą one możliwości prowadzenia dialogu edukacyjnego, zachowania podmiotowości partnerów procesu edukacyjnego, środków, po które sięgali poloniści, by umożliwić uczniom nie tylko realizację bieżącego materiału, lecz także przygotowanie się do egzaminu kończącego szkołę średnią. Trudności, które towarzyszyły im w codziennej pracy przezwyciężali podejmując działania, które tworzyły strategie ułatwiające rekapitulację materiału.

Słowa kluczowe: nauczanie literatury, matura, dialog edukacyjny, pandemia.

Before the final secondary school exam – Polish Online
https://doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_01mgt

In the article Before the final secondary school exam – Polish Online, the author considers the problems faced by teachers teaching in secondary schools under the new conditions created by the Covid-19 pandemic. They concern the possibility of conducting an educational dialogue, maintaining the subjectivity of the partners in the educational process, and the resources used by Polish language teachers to enable students not only to implement the current material, but also to prepare for the final secondary school exam. They overcame the difficulties that accompanied them in their daily work by taking actions that created strategies that facilitate the recapitulation of the material.

Keywords: teaching literature, the final secondary school exam, educational dialogue, pandemic.

Hikikomori, czyli syndrom wycofania społecznego to stary problem, który w obliczu pandemii covid-19 przybrał na sile. Powszechna izolacja, zdalne nauczanie czy też dystans społeczny to niektóre czynniki zwiększające szansę na rozwój hikikomori.  Artykuł opisuje genezę wycofania społecznego, jego możliwe przyczyny, w tym wpływ technologii i relacji rodzinnych na powstawanie hikikomori. Omówione zostanie również badanie lęków społecznych, których koncentracja jest jednym z objawów wycofania społecznego.

Słowa kluczowe: hikikomori, covid-19, samotność, Polska, Japonia, rodzina, uczucia.

Social withdrawal in pandemy of Covid-19: old problem – new victims
https://doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_02psrd

Hikikomori, or social withdrawal syndrome, is an old problem that has become more acute in the wake of the covid-19 pandemic. Widespread isolation, remote learning, and social distancing are some of the factors that increase the chances of hikikomori development. The article describes the genesis of social withdrawal, its possible causes, including the influence of technology and family relationships on the formation of hikikomori. The study of social anxiety, the concentration of which is one of the symptoms of social withdrawal, will also be discussed.

Keywords: hikikomori, covid-19, loneliness, Poland, Japan, family, feelings.

Celem artykułu było zaprezentowanie wybranych wniosków i zarysu badań dotyczących relacji między mediami społecznościowymi, a adolescentami i młodymi dorosłymi. W pracy skupiono się na trzech aspektach leżących w zainteresowaniach m.in. cyberpsychologii, tj. kwestia różnic płciowych i wieku w sposobie korzystania z mediów społecznościowych, ich wpływu na kształtowanie się tożsamości oraz relacji między użytkownikiem, mediami społecznościowymi, a samooceną. Przytoczone badania pokazują dynamikę zmian w sposobie korzystania z mediów społecznościowych w perspektywie płci, gdzie w początkach kształtowania się internetu to chłopcy korzystali z niego więcej w celu komunikowania się z innymi, a współcześnie relacja ta wygląda inaczej. Badania dotyczące tożsamości skupiają się na możliwości badania jej kształtowania i uwzględnienia pewnych specyficznych jej aspektów. Wnioski z badań dotyczących samooceny są niekonkluzywne i w głównej mierze korelacyjne, przez to konieczne jest dalsze prowadzenie badań w tym obszarze.

Słowa kluczowe: cyberpsychologia, tożsamość, samoocena, media społecznościowe, adolescenci, młodzi dorośli.

The use of social media and their impact on the functioning of adolescents and young adults – an outline of the problem
https://doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_03pk

Purpose of the article is to present chosen results and studies that focus on the relation between social media, adolescents and young adults.  Emphasis was put on three main subjects which are in the interests of such fields like cyberpsychology – differences in gender and age regarding way of social media usage, impact of social media on identity of its users and relation between using social media and self-esteem. Pointed out studies show the dynamic in the change of social media usage of men and women, and by different age groups – when internet culture started to burst it was mainly in part of male users but now this situation is not so present. Studies of identity focus on the possibility of studying identity creation in virtual space with its specific aspects. Conclusions on self-esteem are inconsistent and mainly correlation, therefore there is a need for a more diverse approach to studying relation between social media and self-esteem of its users.

Keywords: cyberpsychology, identity, self-esteem, social media, adolescents, young adults.

Nastawienia psychologów aktywowane podczas diagnozowania pacjentów nie były do tej pory przedmiotem badań empirycznych. Badane były nastawienia psychoterapeutów wobec danej formy leczenia.

Celem przeprowadzonego przeze mnie badania było sprawdzenie czy cechy diagnoz zależą od aktywacji nastawienia – kategorialnego lub narracyjnego – w jakim znajdowali się badani psycholodzy.

Nastawienia kategorialne i narracyjne badanych psychologów aktywowano za pomocą zadań poznawczych, a cechy formułowanych przez nich diagnoz zostały zbadane przy użyciu metody studium przypadku – symulacji.

Badani psycholodzy pod wpływem  aktywacji narracyjnego nastawienia uwzględnili większą liczbę przesłanek diagnostycznych przy uzasadnianiu sformułowanych hipotez niż badani w warunkach eksperymentalnych, w których aktywowano kategorialne nastawienie. Jest to możliwe dzięki temu, że aktywacja nastawienia narracyjnego osłabia stereotypowe myślenie. Wykazano różnice w zakresie liczby hipotez o charakterze nozologicznym formułowanych przez badanych pod wpływem aktywacji nastawienia kategorialnego i narracyjnego.

Słowa kluczowe: diagnoza psychologiczna, nastawienie.

Psychologist’s attitudes and their influence on the contributions of diagnoses
https://doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_04pg

The attitude of psychologists towards the diagnosed  patients has been so far empirical  research.  So far, the attitudes of psychotherapists have been studied to given form of treatment. The purpose of the study  was to examine  how the features of diagnosis depend on the activation of the categorical attitude of psychologists (control group).

The box office campaign bias and narrative psychological research were activated using technical indicators as formulating inventories for them which were researched using the case study methods – simulation.

The psychologists under study were under narrative judgment focused on the setting that took place, where it was possible to conduct research in which the means which the setting could  be carried out. This is possible because activating the narrative mindset weakens stereotypical thinking. There was an exclusion number that was excluded due to the introduction of social bias and constraint.

Keywords:psychological diagnosis, attitude, context.

Małe dzieci chcą poznawać świat, dążąc do nabywania nowych doświadczeń. Są ekspansywne i ciekawe. Do niedawna w żłobkach dominował model opiekuńczy. Nadal można spotkać opiekunów, którzy twierdzą, że w tych placówkach uczy się dzieci jedynie samoobsługi. Obecnie obowiązujące prawo podkreśla równorzędną rolę opieki, wychowania i edukacji w żłobkach. W artykule przedstawiono znaczącą rolę warsztatu pracy opiekunów, jak również na podstawie wyników przeprowadzonych badań, opisano zalety wykorzystania animacji w pracy z najmłodszymi. W żłobkach bowiem nie sprawdza się realizacja zajęć z wykorzystaniem modelu szkolnego. Szczególnie ważne jest  stymulowanie naturalnej ciekawości dzieci, podążanie za nimi, ale i inspirowanie do działania.

Słowa kluczowe: animacje dla dzieci, animator dziecięcy, zabawa dziecięca, koncentracja uwagi, ciekawość świata.

The importance of animations in supporting little children’s development
https://doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_05aj

Little children want to discover the world, striving to get new experiences. They are expansive and curiosed. The caring model has dominated in nurseries until recently. We still can meet child minders who think that children should only be taught self service there. Current law emphasises equal part of caring, upbringing and education in nurseries. In the article it is showed important role of childminders’ work and also there are described advantages of using animation in work with children based on conducted researches. In nurseries, conducting classes using school model doesn’t work. Really important is to use children’s natural curiosity, following them, but also inspiring them to act.

Keywords: animations for children, children’s animator, children’s play, attention span, curiosity about the world.

Problematyka artykułu dotyczy wspomagania rozwoju motoryki dziecka w wieku przedszkolnym.  Poruszone zostały kwestie dotyczące etapów rozwoju motoryki dużej małej oraz stymulowania zdolności manualnych i nauki pisania. Przedstawiono rozwój sfery motorycznej w aspekcie kształtowania  umiejętności pisania, która należy do fundamentalnych kompetencji manualnych dziecka.

Słowa kluczowe:  rozwój dziecka, motoryka duża i mała, ćwiczenia motoryki.

Forming of motricities of the preschooler in the aspect of the learning to write
https://doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_06ismr

The issue of the article concerns the support of the development of the child’s motor activity pre-school age. Issues were raised regarding the stages of development of small motor skills and stimulating manual skills and writing learning. It presents the development of the motor spherein terms of shaping writing skills, which belongs to the fundamental manual competences of the child.

Keywords: child development, gross and fine motor skills, motor skills training.

Badania przedstawione w artykule dotyczą redukowania szkód wynikających z nałogowego picia alkoholu i hamowania rozwoju uzależnienia bez pomocy wyspecjalizowanych instytucji. Analizie poddano doświadczenia rodziców (dorosłych) dzieci pijących alkohol problemowo, którzy podejmują działania na rzecz pokonywania kryzysu w oparciu o siły tkwiące w bliskości i spójności rodziny oraz konsolidacji jej członków na problemie. Materiał empiryczny pochodzi z wywiadów autobiograficznych z rodzicami, których dziecko pije alkohol problemowo. Perspektywa symbolicznego interakcjonizmu  pozwoliła na wyjście poza medyczny i psychologiczny model interpretowania tego co się dzieje w rodzinie z problemem uzależnienia. Wyniki badań pokazują, że tym co integruje rodziny jest skrywanie tajemnicy (lęk przed stygmatyzacją). Efektem ubocznym (spillover effect) jest tu rodzinna mobilizacja, poprawa komunikacji i poczucie sprawczości. Niezamierzonym pozytywnym skutkiem działań rodziców w obrębie rodziny i z użyciem jej sił na rzecz pomocy dziecku problemowo pijącemu alkohol jest pogłębiona refleksja nad swoim rodzicielstwem oraz – paradoksalnie – poczucie zbliżenia do dziecka i poprawienie z nim relacji.

Słowa kluczowe: problemowe picie alkoholu, rodzina, kryzys, rodzice, efekt spillover

Family integration by parents of problem drinkers as a way of overcoming crisis
https://doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_07rsz

This study concerns overcoming the problems related to alcohol dependence without the intervention of specialist institutions. The focus of this research was the experiences of parents of adults problem drinkers and the ways in which they use family ties to tackle the problem. Biographical interviews with such parents were analysed drawing on the symbolic interactionist perspective, which allowed the researcher to move beyond the medical and psychological approaches. The findings suggest that what brings families together is secrecy (related to fear of stigmatisation). A spillover effect of this secrecy is a sense of agency, improved communication in the family, and greater motivation to tackle the problem. Parents in these situation are found to be more reflective, more aware of their parenting skills and, paradoxically, feel closer to their children.

Keywords: problem drinkers, family, crisis, parents, spillover effect.

Charakterystyczne dla współczesności przemiany społeczne widoczne w obszarze rodziny wywołały także znaczące zmiany w postrzeganiu roli ojca. Tradycyjne ujęcie ojca jako autorytetu i głowy rodziny, zajętej „męskimi” sprawami, takimi jak organizowanie bytu i zarabianie pieniędzy, ustąpiły miejsca modelowi ojca-partnera matki we wszystkim, a więc także w opiece nad dzieckiem, w tym małym. Celem artykułu jest pokazanie transformacji ojcowskiego wizerunku w kontekście tego, w jaki sposób współcześni ojcowie biorą udział w opiece nad dziećmi kilkumiesięcznymi i młodszymi ze szczególnym uwzględnieniem urlopów tacierzyńskich jako instytucjonalnej zmiany w postrzeganiu wizerunku i roli ojca.

Słowa kluczowe: rodzina, stereotyp społeczny, ojcostwo, rola ojca, urlopy tacierzyńskie.

Paternity leaves as an institutional proof of changes in the perception of the father’s role over the years
https://doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_08at

The social changes characteristic of the present days, visible in the area of the family, have also caused significant changes in the perception of the father’s role. The traditional perception of him as the authority and head of the family, busy with “male” matters, like organizing one’s existence and earning money, gave way to the father-mother’s partner model in everything, including caring for the child as well as the little one. The aim of the article is to show the transformation of the paternal image in the context of how contemporary fathers take part in caring for children several months old and younger, with particular emphasis on paternity leave as an institutional change in the perception of the image and role of the father.

Keywords: family, social stereotype, fatherhood, the role of the father, paternity leave

Tomaš Garrigue Masaryk to wybitna postać w historii Czech, był profesorem filozofii oraz politykiem, prezydentem Czechosłowacji. Choć zmarł ponad 80 lat temu jego dorobek naukowy jest analizowany pod kątem filozoficznym, politologicznym oraz socjologicznym. Niniejszy tekst odpowiada na pytanie, które także pojawia się wśród czeskich filozofów, czy Masaryk jako filozof był zwolennikiem, naśladowcą filozofii Jana Fryderyka Herbarta? Choć w niektórych swoich publikacjach Masaryk powoływał się na prace zwolenników Herbarta, jednak nie świadczy to o tym, iż był herbartystą. Jeśli wspominał filozofię Herbarta to zawsze po to, aby uświadomić czytelnikom, iż nie zgadza się z jego poglądami, co jasno podkreślał.

Słowa kluczowe: Tomaš Garrigue Masaryk, Jan Fryderyk Herbart, Czechy, herbartyzm, filozofia.

Tomaš Garrigue Masaryk and herbartism
https://doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_09st

Tomaš Garrigue Masaryk is an outstanding figure in Czech history, he was a professor of philosophy and politician, president of Czechoslovakia. Although he died over 80 years ago, his scientific achievements are analyzed in terms of philosophy, political science and sociology. This text answers a question that also arises among Czech philosophers, whether Masaryk as a philosopher was a supporter of the philosophy of Jan Fryderyk Herbart? Although in some of his publications Masaryk referred to the works of Herbart’s supporters, this does not prove that he was a herbalist. If he mentioned Herbart’s philosophy, it was always to make readers aware that he did not agree with his views, which he clearly emphasized.

Keywords: Tomaš Garrigue Masaryk, Jan Fryderyk Herbart, Czech Republic, herbartism, philosophy.

Where pop culture and philosophy merge is where a rebellion of thought arises…. The review of the book Mali rebelianci [Small rebels] by Jarosław Marek Spychała, Wydawnictwo Tako, Toruń 2020, 180 pp

The review of the book: Krystyna Duraj-Nowakowa, Pisarstwo naukowe studentów [Student’s academic writing], Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków 2019, 291pp