Numer 22

Celem artykułu jest scharakteryzowanie zjawiska końca tradycyjnej edukacji akademickiej i ukazanie potrzeby ponownego stawiania pytań o istotę wiedzy, uczenia się i nauczania w epoce kryzysu spowodowanego przejściem w wirtualny tryb kształcenia. Przybliżone zostaje znaczenie pojęcia autorytetu, który w edukacji oznacza troskę o ludzi i odpowiedzialność za świat. Ukazano różnicę pomiędzy nauczaniem wyjaśniającym a kształceniem budowanym na zaufaniu do intelektualnych zdolności ucznia/studenta. Kryzys wywołany przejściem edukacji akademickiej w zdalny tryb kształcenia ukazuje jako moment sprzyjający redefinicji roli nauczyciela. W zmieniającej się rzeczywistości nauczanie i uczenie staje się wydarzeniem mającym na celu intelektualną emancypację zachodzącą po obu stronach procesu kształcenia. W rozważaniach odwołano się do filozoficznych koncepcji Hannah Arendt, Martina Heideggera, Jacquesa Rancière’a.

Słowa kluczowe: Hannah Arendt, Martin Heidegger, Jacques Rancière, edukacja akademicka, edukacja tradycyjna, autorytet, tradycja, emancypacja

Knowledge, teaching and learning in an era of the demise of traditional education
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_01ma

The aim of this paper is to characterize the phenomenon of the end of traditional academic education and to signal the need to raise again questions concerning the nature of human knowledge, learning, and teaching at a time of a crisis brought about by transferring education to virtual space. I begin by discussing the original meaning of the notion of authority which in education signifies responsibility and care for people and the world. I then demonstrate the difference between teaching based on explanation and teaching that is based on trust in students’ intellectual capacities. I argue that the crisis caused by the relocation of education into virtual space can be seen as a moment conducive to redefining the role of the teacher and the position of the student, as well as pointing at the value of learning as an event whereby emancipation occurs on both sides of the educational process. The argument is is supported by references to the thought of Hannah Arendt, Martin Heidegger, and Jacques Rancière.

Keywords: Hannah Arendt, Martin Heidegger, Jacques Rancière, higher education, traditional education, authority, tradition, emancipation

Wśród standardów kompetencji nauczycielskich jest kreatywność nauczyciela, polegająca na zdolności do twórczego podchodzenia do problemów i trudności, zdolności do innowacyjności, oryginalności, skłonności do inicjatywy. Artykuł jest analizą tej kompetencji jako nieodzownej w pracy nauczyciela, który jest odpowiedzialny za proces kształcenia dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Kompetencja ta wyzwala motywację wewnętrzną dziecka poprzez interesujące zajęcia, stosowane metody, wzmaga motywację do uczenia się, pasję do poznawania i pokonywania trudności.

Słowa kluczowe: nauczyciel, specjalne potrzeby, kreatywność

Teachers’ creativity in working with children with special educational needs
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_03km

Creativity is considered a teaching competency. This competency includes the ability to creatively approach problems and difficulties, the ability to be innovative, original, and inclined to take the initiative. This article is an analysis of this competency and contends that it is indispensable in the work of a teacher who is responsible for the process of educating children with special educational needs. This competency triggers the child’s internal motivation through interesting activities and applied methods, and may increase pupils’ motivation to learn, and stimulate a passion for learning and the ability to overcome difficulties.

Keywords: teacher, special needs, creativity

Celem artykułu jest przybliżenie zjawiska sharentingu. Przywołując wybrane doniesienia badawcze przeprowadzone w tym zakresie zarówno w Polsce, jak i na świecie, postaram się wskazać motywy, jakie towarzyszą rodzicom, którzy udostępniają za pośrednictwem mediów społecznościowych informacje, zdjęcia, filmy o swoim dziecku. Następnie rozważę korzyści i niebezpieczeństwa, jakie mogą wynikać z działań o charakterze sharentingowym. Na zakończenie wskażę potrzebę prowadzenia działań edukacyjnych przeznaczonych dla rodziców odnoszących się do rozsądnego umieszczania treści wrażliwych w mediach społecznościowych.

Słowa kluczowe: sharenting, media społecznościowe, rodzicielstwo

Sharenting – between a parent’s right to express themselves on social media and the protection of a child’s privacy
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_04mk

The aim of this article is to present the phenomenon of sharenting. Referring to selected research reports conducted in this field both in Poland and worldwide, I will try to indicate the motives that accompany parents who share information, photos and films about their child via social media. I will then consider the benefits and dangers that may arise from sharenting activities. I will conclude by pointing out the need for educational activities aimed at parents relating to the sensible posting of sensitive content on social media.

Keywords: sharenting, social media, parenting

Artykuł jest poświęcony pluralizmowi w pedagogice społecznej. Autor przekonuje, że wielość ma kilka źródeł. Egzogeniczne źródła pluralizmu obejmują niezunifikowaną semantykę lub różne paradygmaty edukacyjne, koncepcje, podejścia, zasady dydaktyczne i praktyki edukacyjne. Różnorodność znajduje odzwierciedlenie w różnych środowiskach uczenia się, stylach nauczania lub zarządzaniu nauczaniem. Taksonomie, role społeczne, cechy i kompetencje tych, którzy są podmiotami lub przedmiotami pedagogiki społecznej, również mają charakter mnogi. Brak uniwersalnego systemu wartości i heterogeniczność myślenia ludzi przyczynia się także do pluralizmu w pedagogice. Endogeniczne źródła pluralizmu obejmują motywy i aspiracje uczniow.

Słowa kluczowe: różnorodność pedagogiki społecznej, egzogeniczne i endogeniczne źródła różnorodności w pedagogice społecznej, etyka pedagogiki społecznej

The plurality of social pedagogy
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_06hv

This contribution is dedicated to plurality in social pedagogy. The author argues that plurality has several sources. Exogenous sources of plurality include non-unified semantics or different educational paradigms, concepts, approaches, didactic principles and educational practices. Plurality is reflected in different learning environments, in teaching styles or teaching management. Taxonomies, social roles, characteristics and competences of those who are subjects or objects of social pedagogy are also plural. The lack of a universal value system and the heterogeneity of people’s thinking also contributes to the plurality in pedagogy. Endogenous sources of plurality include motives and student aspirations.

Keywords: diversity of social pedagogy, exogenous and endogenous sources of diversity in social pedagogy, ethics of social pedagogy

“Pluralistic image of contemporary pedagogy”– reports from an international scientific conference in the University of Humanities and Economics in Lodz, Wodzislaw Slaski branch

Praca opisuje zmiany, jakie występują we współczesnych bibliotekach. Biblioteka przedstawiona jest jako współczesne miejsce, centrum kultury, opieki i wychowania. Ukazuje, jak ogromną wartość ma kreatywny, komunikatywny oraz empatyczny bibliotekarz. Jak wiele poświęcenia, innowacji, dokształcania, pracy własnej oraz pomysłowości powinni mieć bibliotekarze, aby zaangażować społeczeństwo w życie kulturalne. Jak wiele zaangażowania wykazują w szerzeniu edukacji czytelniczej wśród najmłodszych, tak aby przyniosła korzyści w przyszłości.

Słowa kluczowe: biblioteka, edukacja czytelnicza, innowacje, zmiany

The Library – cultural centre of the 21st century. A place of care and upbringing
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_s1jn

This article outlines the changes taking place in modern libraries. Libraries are presented as up-to-date places, centres of culture, care and upbringing. The article discusses the value of creative, communicative and empathic librarians and describes the dedication, innovation, training and ingenuity that librarians should have in order to engage society in cultural life. The article indicates the level of commitment librarians demonstrate in spreading literary education among the youngest, so that it could bring benefits in the future.

Keywords: library, literary education, innovations, changes

Artykuł przedstawia rozważania na temat komunikacji rodziców z dziećmi. Głównym punktem odniesienia jest proces wychowania poprzez odpowiednie porozumiewanie się w rodzinie. Tekst zawiera informacje o komunikacji jednostronnej i niewerbalnej w początkowej fazie rodzicielstwa, wyjaśnia, jak ważna jest otwartość i dwustronność komunikacji oraz jakie zagrożenia niesie komunikacja zamknięta oraz autorytarność w wychowaniu dziecka. Odpowiednia komunikacja jest istotna dla unikania konfliktów oraz sprzyja dobrym relacjom w rodzinie.

Słowa kluczowe: komunikacja, rodzicielstwo, wychowanie

Parent-child communication as one of the most important pedagogical tools
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_s2kp

The article presents reflections on communication between parents and children. The main point of reference is the process of upbringing through appropriate communication in the family. The text contains information about one-way and non-verbal communication, the dangers of closed communication, and authoritativeness in raising a child. Proper communication is crucial in avoiding conflicts and promoting good family relationships.

Keywords: communication, parenting, education

Polska szkoła przechodzi ciągle przez szereg reform, podczas których nikt nie zastanawia się nad stanem psychicznym nauczycieli oraz nad tym, jak ich wspomóc w radzeniu sobie z problemami, jakie spotykają w pracy. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na emocje/uczucia nauczycieli podczas przeprowadzania rozmów z rodzicami/opiekunami swoich podopiecznych. Nauczyciele odczuwają na swych barkach ciężar edukacji młodego pokolenia, radzenia sobie z przeróżnymi zachowaniami uczniów i ich problemami oraz informowania rodziców o wszystkich postępowaniach ich podopiecznych (i dobrych, i złych). Mało kto zwraca uwagę na nauczyciela, na emocje/uczucia, które mu w pracy towarzyszą.

Słowa kluczowe: edukacja, nauczyciel, emocje, uczucia

Emotions/feelings of teachers during conversations with parents/guardians of their students
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_s3ef

The Polish school system is constantly undergoing reforms, but during these reforms, no one thinks about the psychological state of teachers and how to help them cope with the problems they encounter in their work. The aim of this article is to draw attention to the emotions/feelings of teachers during conversations with the parents/guardians of their students. Teachers bear the burden of educating the young generation, coping with the various behaviours of their students, their problems, and informing parents about all the actions of their students (good and bad).

Keywords: education, teacher, emotions, feelings

Kiedy na świecie pojawia się dziecko, rodzice robią wszystko, by zająć się nim jak najlepiej. Nieprzespane noce, ograniczony kontakt z rzeczywistością to naturalna kolej rzeczy. Na szczęście po czasie to mija – kiedy dzieci rosną. Niestety, w przypadku opiekunów dzieci z niepełnosprawnością ten okres nie mija, a wręcz ciągnie się latami. Samotność i brak sieci wsparcia osób, które opiekują się kimś non stop, to realny i mało widoczny dla społeczeństwa problem. Zadbanie o samopoczucie opiekunów osób z niepełnosprawnością jest niezmiernie ważne w procesie leczenia i rehabilitacji ich podopiecznych. Choć w obecnych czasach coraz więcej mówi się o opiekunach, niestety nadal wokół nich krąży wiele krzywdzących opinii i stereotypów. Nikt nie przygląda się temu, co ci rodzice przeżywają na co dzień i z jakimi problemami muszą się zmagać.

Słowa kluczowe: rodzina, niepełnosprawność, zmiany

Changes in family life after the birth of a disabled child
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_s4js

When a child comes into the world, parents do everything to take care of him/her as best as possible. Sleepless nights, limited contact with reality is the natural order of things. Fortunately, it passes with time – as children grow up. Unfortunately, in the case of carers of children with disabilities, this period does not end, and even lasts for years. Loneliness and the lack of a support network of people who care for someone non-stop is a real problem that is not very visible to society. Taking care of the well-being of carers of people with disabilities is extremely important in the process of treatment and rehabilitation of their charges. Although nowadays there is more and more talk about carers, unfortunately, there are still many harmful opinions and stereotypes around them, and no one looks at what these parents experience on a daily basis and what problems they have to deal with.

Keywords: family, disability, changes

Współcześnie coraz więcej uwagi poświęca się edukacji zdrowotnej. Celem pracy jest omówienie problematyki związanej z kształtowaniem się wielopokoleniowych modeli zdrowia na podstawie literatury przedmiotu. Podsumowaniem pracy jest konkluzja iż zdrowe żywienie to świadome żywienie, a społeczeństwo musi zrozumieć iż jest odpowiedzialne za zdrowie kolejnych pokoleń.

Słowa kluczowe: modele zdrowia, odżywianie, relacje międzypokoleniowe

Intergenerational models of health and society’s attitudes towards health and nutrition
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_s5isz

Nowadays, more and more attention is paid to health education. The aim of this article is to discuss the issues related to the development of multi-generational health models based on the literature on the subject. The conclusion is that healthy eating is conscious eating, and society must understand that it is responsible for the health of future generations.

Keywords: models of health, nutrition, intergenerational relations

W niniejszym artykule podjęto temat determinantów readaptacji społecznej byłych osadzonych. Podjęto rozważania tematyczne dotyczące wskazanego zagadnienia, jak również aspekt kary pozbawienia wolności zarówno w systemie izolacyjnym, jak i wolnościowym. Ponadto wskazano również aspekt marginalizacyjny i stereotypizajcę byłych osadzonych jako czynniki utrudniające prawidłową readaptację społeczną. Określono głównych realizatorów pomocy postpenitencjarnej, a wskazane zagadnienia zostały opracowane na podstawie literatury przedmiotu oraz przedstawione w świetle badań własnych, przeprowadzonych na podstawie percepcji społecznej.

Słowa kluczowe: marginalizacja, piętno, zakład karny, kara pozbawienia wolności, System Dozoru Elektronicznego, pomoc postpenitencjarna

Determinants of social readaptation of former prisoners
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_s6ms

This article reflects on the determinants of social readaptation of former prisoners. Thematic considerations on the indicated issue were explored, as well as on imprisonment in both the custodial and non-custodial systems. In addition, the marginalization and stereotyping of former prisoners as factors that hinder social readaptation was noted. The main implementers of post-penitentiary assistance were identified, and the indicated issues were explored based on the literature on the subject and presented in the context of the author’s own research on the social perception of former prisoners

Keywords: readaptation, ex-prisoners, assistance activities, prison, deviation

Niniejsza praca poświęcona jest służbie kuratorów społecznych, zarówno pracujących w zespołach karnych jak i rodzinnym i nieletnich. Celem pracy jest ukazanie najlepszych form instytucjonalnej pomocy ofiarom przemocy fizycznej w opinii kuratorów społecznych.

Omówiona została specyfika pracy kuratorów społecznych, z podziałem na pracę w zespole sądowej służby kuratorskiej ds. karnych oraz w zespole służby kuratorskiej ds. rodzinnych i nieletnich. Przedstawiono definicję i rodzaje przemocy, wyjaśniono specyfikę występowania przemocy fizycznej. W kolejnym dziale omówione zostały formy pomocy instytucjonalnej – policja, służba zdrowia, ośrodki pomocy społecznej oraz ośrodki interwencji kryzysowej.

Podsumowaniem pracy jest wskazanie najskuteczniejszych form pomocy instytucjonalnej z uzasadnieniem oraz podsumowaniem otrzymanych wyników badań ankietowych. Praca oparta jest na przeprowadzonych badaniach ilościowych z użyciem metody sondażu diagnostycznego, prowadzonego w grupie czynnych zawodowo kuratorów społecznych, jak również w oparciu o literaturę przedmiotu oraz własną praktykę zawodową.

Słowa kluczowe: kuratela sądowa, policja, służba zdrowia, ośrodek pomocy społecznej, ośrodek interwencji kryzysowej

Forms of the probation officer’s institutional assistance to victims of physical violence
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_s7kn

This article is devoted to the service of social probation officers involved in criminal as well as family and juvenile work. The aim of the article is to show the most effective forms of the probation officer’s institutional assistance to victims of physical violence.

The first section examines the specifics of the work of social probation officers, with a focus on a distinction between the work of the Criminal Probation Service and the Family and Juvenile Probation Service teams. The following section defines the different types of violence, explains the specifics of the occurrences and phases of physical violence, and analyses the sociological and psychological approach towards the phenomenon of physical violence and its legal basis. The next section discusses various forms of institutional assistance: the Police, the Health Services, Social Assistance Centres and Crisis Intervention Centres.

The conclusion identifies the most effective forms of institutional assistance by analysing and summarising the survey results obtained. The arguments in this article are based on quantitative research using a diagnostic survey method conducted among a group of active social probation officers, as well as on the literature on the subject and the author’s own professional practice.

Keywords: probation, physical violence, institutional support, the Police, health services, social welfare centre, crisis intervention centre

Celem publikacji jest wykazanie zależności pomiędzy działaniami prowadzonymi przez teatroterapeutki i teatroterapeutów a zdrowiem psychicznym uczestników zajęć teatralnych, zwłaszcza w kontekście prewencji depresji. Tekst jest efektem wielu godzin rozmów i wywiadów przeprowadzonych ze specjalistami i uczestnikami zajęć teatralnych w różnym wieku. Ilustruje on pozytywny i rozwijający wpływ pracy scenicznej i warsztatowej na młodzież w wieku dorastania, a także przykładowe zagrożenia, które pojawiają się, gdy praktyka prowadzona jest w sposób nieodpowiedzialny i intuicyjny, a nie oparty na aktualnej wiedzy psychologicznej i pedagogicznej.

Słowa kluczowe: teatroterapia, depresja, terapia, teatr

Theatre therapy and the prevention of depression in adolescence
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_s8mzs

The purpose of this article is to introduce the idea of theatre therapy as one of the forms of prophylaxis. The article is the result of interviews conducted with art therapy specialists and theatre artists. In addition, the text contains various points of view represented by the participants of the theatre classes. The last part of the article is devoted to threats that exist in theatre therapy.

Keywords: therapy, depression, theatre, art therapy

Artykuł dotyczy edukacji zawodowej i jej wpływu na praktykę zawodową. We wstępie omówiono edukacyjne punkty wyjścia tematu oraz formy i metody dydaktyczne edukacji, które sprzyjają aktywizacji pracownikow i ich partycypacji w edukacji.
W artykule przedstawiono psychospołeczne aspekty życia, które modyfikują wydajność pracy. Są to częściowe aspekty jego drogi życiowej i obejmują zarowno indywidualne motywy edukacyjne, jak i bariery. Bariery edukacyjne mogą być spowodowane na przykład nieodpowiednim ustawieniem programow edukacyjnych zorientowanych zawodowo. Menedżerowie mogą mieć znaczący wpływ na motywację edukacyjną pracowników.

Słowa kluczowe: kształcenie zawodowe, aktywizujące formy i metody dydaktyczne, osobowość pracownika, programy doskonalenia zawodowego, osobowość menedżera

Professional education and its impact on professional practice
https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_s9rk

This article considers professional education and its impact on professional practice. The educational starting points of the topic and the forms and didactic methods of education which help to activate workers and their participation in education are discussed in the introduction. The article presents the psychosocial aspects of life which modify the work performance of the worker. These are partial aspects of his life path and include both individual educational motives and barriers. Educational barriers can be caused, for example, by the inappropriate setting of professionally oriented educational programs. Managers can have a significant impact on workers’s educational motivation.

Keywords: professional education, activation didactic forms and methods, worker’s personality, professional training programs, manager’s personality